Zavojsko jezero

Zavojsko jezero nalazi se u jugoistočnom delu Srbije, oko 17 km severno od Pirota. Nalazi se na Staroj planini, u delu zvanom Visok, na srednjem delu toka reke Visočice. Sadašnja veštačka brana nalazi se oko 1 km nizvodno od nekadašnjeg sela Zavoj, koje je nastankom jezera potopljeno, i po kome je jezero i dobilo naziv. Pritoke Zavojskog jezera su reke: Visočica, Gostuška reka, Belska reka, dok je jedina otoka jezera Visočica. Znatna količina vode jezera se tunelom odvodi do hidroelektrane „Pirot“, koja je koristi za pokretanje generatora. Oko i u blizini jezera nalaze se i sela: Pakleštica, Bela, Gostuša. Postanak: Zavojsko jezero je urvinsko jezero i jedino je jezero na teritoriji Srbije nastalo koluvijalnim procesom. Prirodna brana nastala je posle obilnih padavina u proleće 1963. godine. Padine Stare planine počele su da klize i prilikom toga su velike količine zemlje pregradile reku. Prirodna brana je bila visoka preko 50 metara, a njena nestabilnost pretila je da dovede do prelivanja reke, čime bi bila potpopljena sva naselja koja se nalaze nizvodno, a postojale su tvrdnje da bi bio ugrožen čak i grad Niš. Relativno brzom reakcijom vojske, prirodna brana je probijena, čime je omogućeno njeno nadvišenje i izgradnja veštačke brane, koja i danas postoji. Vode ovog jezera se danas koriste za pokretanje generatora hidroelektrane „Pirot“.