Geografski položaj Pirota

Pirotska opština ima površinu 1235 km², u njoj se nalazi preko sedamdeset naselja, među kojima je i grad Pirot. Prema popisu iz 2002 godine u opštini Pirot je živelo 63791 stanovnika. U samom gradu živi oko 40 000 stanovnika. Oko 27 000 stanovnika živi u selima opštine Pirot.

Geografske karakteristike Nadmorska visina sedište opštine (mnm)              368m
Opseg nadmorskih visina u opštini (min- мax)      368m -1080m
Geografska dužina                                             22o 36', istočno od Grinviča
Geografska širina                                              43o 09', severno od Ekvatora

Prosečna maksimalna temperatura (oC)               18,42o C
Prosečna minimalna temperatura (oC)                 5,95o C
Godišnje padavine (mm)                                    504,27
Površina opštine (km2)                                       1.232

Kotlina u kojoj je nastao Pirot je tektonskog porekla, verovatno još pre oligocene starosti . Preživevši jezersku fazu, koja je ostavila tragove u višim regijama na visinama iznad 570 i 600 m, u obliku abrazivnih tragova . Kotlinu su u toku jezerskog trajanja ispunile debele naslage jezerskih sedimenata.
Po završetku jezerske faze, negde krajem pliocena kotlina je ušla u fluvijalnu, koja i sad traje . Preko osušenog jezerskog dna poteklo je pleistocena Nišava. Iznad i ispod neogenog pokrivača nalazi se vrlo živa geološka i tektonska struktura pirotske kotline.
Dominiraju krečnjaci različite starosti i sastava. Pored toga u dobroj meri su zastupljeni tercijarni lapori i peščari. Na rasednim linijama severozapadno od Pirota - na Momčilovcu, zapadno od žukovskog mosta i na Provaliji javljaju se u izdašnoj meri stene eruptivnog porekla.
Pojava andezitskih stena, tektonski predisponirana vrela i terme (Banjica i Dag banjica) i geološko morfološka šarolikost prostora govori o vrlo živoj i interesantnoj tektonskoj i egzogenoj aktivnosti. Međutim, ovaj prostor nije dovoljno geološki i morfološki proučen.
Reljef pirotskog kraja sastoji se od planina, brda, brežuljaka, kotlina i polja. Najbrojniji su brežuljci.
Na severu i severoistoku od Pirota pruža se Stara planina, najveća u Srbiji, sa vrhom Midžorom služi kao državna granica između Srbije i Bugarske. Spada u red najlepših srpskih planina. Rastojanje od Pirota do podnožja Midžora iznosi oko 30 km. Sa vrha Midžora, kada je vreme vedro vidi se na stotine kilometara naokolo, a Dunav se nazire kao blistava traka. Stara planina je bogata raznom vrstom divljači. Poslednjih godina razvija se planinski turizam i podignuti su mnogi objekti na Planinarskom domu i Vrelu za sport i rekreaciju.
Južni obod pirotske kotline čine ogranci Vlaške planine u čijem južnom delu je reka Jerma usekla veoma živopisnu kompozitnu dolinu. Ovom dolinom, striktno prateći korito reke izgrađen je asfaltni put koji na 12 km od ivice kotline putnika vodi do manastira Sveti Jovan Bogoslov - Poganovski manastir. Još toliko dalje prema jugu put nastavlja do Zvonačke banje.
Zapadni deo pirotske kotline čine ogranci Suve planine, koja počinje kod Pirota Belavom, preko čijih prevoja na jugozapadu prolazi asfaltni put koji preko Babušnice, Vlasotinca i Leskovca odvodi do južnog Pomoravlja. Preko prevoja, na severozapadu, prolazio je stari Carigradski drum preko Bele Palanke do Niša.
Na severu se pirotska kotlina sužava i čini usku dolinu Nišave između ogranaka Suve i Svrljiških planina, koju magistralni put, međunarodna saobraćajnica dovodi putnike do Niša. Sićevčka klisura je posle Đerdapske najveća probojnica u Srbiji, dugačka 17 km. Omanjom ostrovičkom kotlinom podeljena je na gornji kanjonski i donji klisurasti deo.